İki Toplantı sona ererken: Çin yol haritasını nasıl belirledi?

Haber: Gökhun Göçmen

Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı /ÇHSDK) ve Çin Halk Ulusal Meclisi’nin (ÇHUM) yıllık toplantılarını ifade eden “İki Toplantı” sona yaklaşıyor.  Çin kamuoyunda “lianghui” olarak bilinen ve ülkenin en önemli siyasi etkinliği olarak kabul edilen İki Toplantı, ülke içinde ve dışındaki atmosferin benzersizliği ile öne çıkıyor. Zira Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) 20. Ulusal Kongresi’nin öncesine gelen İki Toplantı aynı zamanda Ukrayna krizinin derinleştiği şartlarda tertip edildi.

İstanbul Gedik Üniversitesi ASEAN Merkezi Başkanı Sibel Karabel, CRI Türk’e verdiği demeçte İki Toplantı aracılığı ile başta ekonomi olmak üzere Çin’in yol haritasını belirlediğinin altını çiziyor. Çin Başbakanı Li Keqiang’ın açıkladığı Hükümet Çalışma Raporu’nda  ilan edilen yüzde 5,5’lik büyüme hedefine anımsatan Karabel, şunları kaydetti:

“Çin ekonomisi ve finansal sistemi bütün dünyanın dikkatini çekiyor. Son 20 yıl ile kıyaslarsak yüzde 5,5’li büyüme daha az bir büyüme oranı. Çin Başbakanı Li Keqiang’ın açıklamalarına bakacak olursak, ülke Covid-19’un gölgesinde ekonomide makul bir istikrarı önceliyor. Çin’deki ekonomik büyüme oranlarını Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranları ile incelemek gerekiyor. ÜFE yüzde 8,8 civarındayken, TÜFE ise yüzde 0,8 olarak açıklandı. İlk veri bize fabrika çıkış maliyetini gösterirken, ikincisi ise enflasyon hakkında bilgi verir. Rakamlara bakacak olursak iç talebin istenilen büyümeyi yakalamadığı söylenebilir. Çin tam da bu nedenle geçen dönem ‘İkili Dolaşım’ modelini benimsemişti. Buna karşın ikili ‘İkili Dolaşım’ modelinin Çin’in kapılarını dış dünyaya kapatması olarak okumamak gerekiyor. Zira Li Keqiang’ın diğer açıklamalarına bakacak olursak Çin, önümüzdeki dönemde dış yatırımların önündeki engelleri kaldırmaya devam edecek.”

ÇİN, UKRAYNA KRİZİNDE POZİSYONUNU KORUYOR

Çin’in başkentinde bulunan Büyük Halk Sarayı’ndaki İki Toplantı’da ekonomi kadar Beijing yönetimin uluslararası ilişkilerde alacağı pozisyon da masaya yatırıldı. Uluslararası kamuoyunun gündeminde yer alan Ukrayna krizinin, Çin Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin düzenlediği basın toplantısına yansıdığı aktaran Sibel Karabel, “Wang Yi, 100 dakikada 27 soru yanıtladı ve bunlardan 4 tanesi Ukrayna krizi ile ilgiliydi. Çin Dışişleri Bakanı’nın bu toplantıda söyledikleri aslında yönetimin mevcut pozisyonunun tekrarıydı. Bir başka ifade ile Çin, krizin başında 27 Şubat’ta ne söylediyse bugün de aynı yerde duruyor.” diye konuştu.  Sibel Karabel’e göre, Çin bir yandan Rusya’nın NATO’nun genişlemesinden duyduğu endişeyi meşru kabul ederken diğer yandan Birleşmiş Milletler (BM) ilkeleri uyarınca Ukrayna’nın sınır bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığına saygı çağrısında bulunuyor.

Öte yandan İstanbul Gedik Üniversitesi ASEAN Merkezi Müdürü Sibel Karabel, Ukrayna ve Taiwan Adası arasında kurulan benzerliğe ilişkin ise şu değerlendirmede bulunuyor:

 “Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) kimi basın kuruluşları çip krizi olduğu dönemde de Çin’in çip üretiminin merkezi olan Taiwan Adası’na operasyon düzenleyebileceğinden bahsediyordu. Ukrayna krizi de benzer şekilde Batı’nın bu minvalde haber yapabilmesi için uygun ortamı yarattı. Oysa Çin’in Taiwan konusundaki tutumu oldukça net. Çin’den gelecek açıklamaları dikkate alacak olursak, Taiwan ve Ukrayna arasında herhangi bir benzerlik yok. Hali hazırda Taiwan’ın Çin ana karasının bir parçası olduğunu ve ‘Tek Çin’ ilkesini uluslararası toplum kabul ediyor.  Çin yönetimi için Ukrayna’nın aksine Taiwan Adası bir iç mesele olduğu için iki konuyu aynı başlıkta değerlendirmek elma ile armut kıyaslaması gibi algılanıyor.”

Kaynak: Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı